Handeczeem:
oorzaken, behandeling en verzorging

Wat is handeczeem?

Eczeem (ofwel atopische dermatitis) is een verzamelnaam voor verschillende ontstekingsachtige huidaandoeningen. Omdat onze handen zo vaak worden blootgesteld aan allerlei schadelijke factoren, zijn ze extra vatbaar voor eczeem. Eczeem aan de handen en tussen de vingers is dan ook een vaak voorkomend probleem.

Bij wie komt handeczeem voor?

Je huid komt dagelijks in aanraking met irriterende stoffen zoals voedsel, vet, zuren, lijm en ontsmettingsmiddelen. Niet iedereen krijgt hierdoor handeczeem, maar bij sommige mensen raakt de huid sneller geïrriteerd. Die schade zorgt voor eczeem. Heb je eczeem op je handen? Dan is de kans groot dat je er ook op andere plekken van je lichaam last van hebt.

Is handeczeem besmettelijk?

Nee, handeczeem is niet besmettelijk. De symptomen van atopisch handeczeem kunnen behoorlijk vervelend en soms zelfs heel ernstig zijn, maar het kan niet worden overgedragen van de ene persoon op de andere.

Hoe herken je handeczeem?

Om de symptomen van handeczeem te herkennen, maken we een onderscheid tussen twee fases: de acute (plotselinge) en de chronische (langdurige) handeczeem.

De acute fase

De symptomen van acuut tot subacuut handeczeem verschijnen vaak binnen een korte periode. Je herkent deze fase aan:

Roodheid

Jeuk

Blaarvorming

Zwelling

De chronische fase

Als je eczeem langer aanhoudt, kom je in de chronische fase terecht. Soms ontstaan er ook kleine zwellingen en met vocht gevulde blaasjes. De huid kan ook vocht lekken (nattend eczeem/dermatitis). Chronisch handeczeem zorgt vaak voor:

Schilfering

Overmatige keratinisatie

Pijnlijke barstjes in de huid

Eczeem of psoriasis op je handen?
Let op: Milde psoriasis op de handen ziet er soms hetzelfde uit als handeczeem. Deze huidafwijking heeft vergelijkbare klachten, zoals jeuk, schilfering en een rode huid. Toch is er een verschil. Lees hier meer over Psoriasis.

Eczeem tussen vingers

Eczeem verschijnt meestal op de rug van je hand of je handpalm, maar het kan ook opduiken tussen je tenen (bekend als een voetschimmel of zwemmerseczeem) en vingers. Eczeem tussen de vingers komt door een ontstekingsreactie van je huid. De hele dag door worden je vingers blootgesteld aan warmte en allerlei stoffen, zoals allergenen en irriterende middelen. Deze stoffen irriteren je huid, waardoor op deze plaatsen eczeem ontstaat.

Verschillende soorten handeczeem

Eczeem op je handen kan er heel verschillend uitzien en aanvoelen, afhankelijk van de vorm die je hebt. Hier zijn de meest voorkomende vormen:

Neurodermitis: Droge huid, jeuk, roodheid, soms lekkende plekken. Wordt beïnvloed door genetische aanleg en triggers zoals klimaat, stress, allergenen.

Contacteczeem: Door contact met allergie-opwekkende of irriterende stoffen zoals conserveermiddelen en schoonmaakmiddelen.

Dyshidrotisch eczeem (of acrovesiculeus eczeem): Kleine, vochtige blaasjes op de handpalmen, de zijkanten van de vingers en de voetzolen, vaak in verband met neurodermitis.

Dyshidrotisch eczeem of dyshidrose: Blaren op de voetzolen of de handpalmen. Of in het ergste geval, blaasjes op zowel voeten en handen.

Last van wintereczeem?
Eczeem kan in de winter extra opspelen. Buiten is het koud en binnen staat de verwarming aan. Die constante temperatuurverschillen stressen je huid. En in de kou doen je talgklieren hun werk bovendien minder goed. Resultaat? Een droge, geïrriteerde huid die vatbaar is voor wintereczeem.

Wat is de oorzaak van handeczeem?

Handeczeem ontstaat door een verstoorde huidbarrière. Als deze barrière gaat lekken, droogt je huid uit en is ze minder goed beschermd tegen allergenen, virussen en bacteriën. Je handpalmen hebben geen talgklieren, dus die huid is van nature droger. Dit alles maakt je huid kwetsbaarder voor eczeem.

Wat handeczeem kan triggeren:

Erfelijke aanleg
Atopische dermatitis zit vaak in de genen. Als je aanleg hebt, is je huid gevoeliger voor irriterende stoffen en allergenen, waardoor je sneller last krijgt van handeczeem.

Stress
Stress veroorzaakt niet direct eczeem, maar het kan het wel triggeren. Rode, jeukende plekken als je gestrest bent? Dan heb je misschien stress-geïnduceerd eczeem. Check hier wat je kan doen aan stress eczeem.

Voeding
Wat je eet, beïnvloedt je huid. Tekorten aan voedingsstoffen en voedselallergieën kunnen je huidbarrière verzwakken en eczeem triggeren. Lees hier meer over eczeem en voeding.

Ook astma en allergieën kunnen een trigger zijn voor eczeem.

Wist je dat? Handeczeem komt vaak door veelvuldig handen wassen en contact met irriterende stoffen. Meer dan de helft is werkgerelateerd, vooral in de zorg, bouw, metaal en kappers. In de volksmond wordt dit ook wel kapperseczeem genoemd.

Hoe kom ik van handeczeem af?

Denk je dat je handeczeem hebt? Ga dan eerst langs bij je dermatoloog. Die kan je precies vertellen wat er aan de hand is en geeft je tips of een persoonlijk behandelplan. Enkele manieren om handeczeem te verlichten:

Vermijden van triggers: Overmatig gebruik van water en zeep, droge lucht, en irriterende stoffen.

Lokale behandelingen: Corticosteroïdcrèmes, calcineurineremmers, koolteerzalf en occlusietherapie.

Lichttherapie: UVB-licht voor handen en voeten.

Neutrale handzalf: Houdt je huid gehydrateerd en soepel.

Verbandhandschoenen: Van katoen of zijde.

Weet jij wat jouw eczeem triggert? Probeer die triggers zoveel mogelijk te vermijden, dan heb je minder kans dat het weer opspeelt.

Huidverzorging voor handeczeem

Net zo belangrijk als een gerichte behandeling van handeczeem is een ondersteunende, dagelijkse basisverzorging. Het doel? Je huid weer gehydrateerd en sterk maken! Gebruik hydraterende ingrediënen als sheaboter (ook wel karitéboter), glycerine, thermaal water, niacinamide en panthenol. Deze ingrediënten helpen je huidbarrière te kalmeren, hydrateren en versterken.

Je handen wassen

Heb je eczeem en is handen wassen pijnlijk? Een goede douchecrème kan echt helpen. Probeer La Roche-Posay Lipikar Syndet AP+ met niacinamide en sheaboter, het is zacht en hydrateert goed.

Tip: Gebruik lauw water en droog je handen goed af, vooral tussen je vingers. Smeer daarna meteen een goede handcrème.

Handcrèmes voor een eczeemgevoelige huid

Heb je last van eczeem op je handen? Dan zoek je natuurlijk een crème die goed voedt, maar niet plakt. La Roche-Posay LIPIKAR Xerand handcrème is dan echt een aanrader. Deze crème helpt je huid herstellen en beschermt tegen de stress van alledag. Voor intensief gebruik, bijvoorbeeld op je werk, kun je La Roche-Posay CICAPLAST Hands proberen. Deze crème heeft 4% niacinamide en 30% glycerine, wat helpt tegen roodheid en je huid beschermt tegen irritaties. Smeer ‘m een paar keer per dag op, en vergeet niet tussen je vingers.